Vasiyetname, kişinin ölümü halinde gerçekleştirilmesini istediği taleplerini içermektedir. Vasiyetname; el yazılı, sözlü ve resmi olmak üzere üç şekilde hazırlanabilir. Türk Medeni Kanunu’nda resmi, el yazılı ve sözlü vasiyetnamenin hangi koşullarla geçerli olabileceği düzenlenmiştir.
Mirasbırakanın ölümü sonrasında vasiyetnamesi var ise vasiyetname açılacak, ölen kişinin son arzusu Türk Medeni Kanunu’nun 596. maddesi gereği yerine getirilecektir. Türk Medeni Kanunu’nun 596. maddesinde; “Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hakimi tarafından açılır ve ilgililere okunur. Bilinen mirasçılar ve diğer ilgililer vasiyetnamenin açılması sırasında dinledikleri takdirde hazır bulunmak üzere çağrılır. Mirasbırakanın sonrasan ortaya çıkan vasiyetnameleri için de aynı işlemler yapılır.” belirtilmiştir.
Vasiyetnamenin türüne göre vasiyetnamenin açılmasına ilişkin davanın açılmasında da farklı noktalar bulunmaktadır. Mirasbırakanın ölümü sonrasında vasiyetnamenin okunması mahkeme tarafından gerçekleşeceğinden vasiyetnamenin açılması davası açılacaktır.
Noter huzurunda gerçekleştirilen resmi vasiyetnamenin açılması, mirasbırakanın ölümü sonrasında noter tarafından nüfus müdürlüğüne, nüfus müdürlüğü tarafından ise Cumhuriyet Başsavcılığına, savcılık tarafından ise sulh hukuk mahkemesine bildirimde bulunularak gerçekleştirilecektir. Sulh hukuk mahkemesi dava açılması sonrasında atanan mirasçılara ve diğer mirasçılara tebligat gönderecektir.
El yazılı vasiyetnameye ilişkin ise mahkeme, mirasbırakanın el yazısı olup olmadığının araştırmasını gerçekleştirmeden hüküm kurmayacaktır. Araştırma, ölmeden önce imzalamış veya yazmış olduğu resmi belgeler üzerinden gerçekleştirilecektir. Vasiyetnamede bulunan yazı ve imzanın ölen kişiye ait olup olmadığının araştırılması dosyaya atanacak olan bilirkişi tarafından gerçekleştirilecektir. Bilirkişi, imzanın ölen kişiye ait olup olmadığını resmi belgeler üzerinden karşılaştıracaktır. Bilirkişi, müteveffanın imzalarındaki grama bağlantısı, yapısı, sayısı, birbiriyle bağlantısı, dönüş hareketleri, el hareketleri gibi grafolojik ve kaligrafik tanı unsurlarında benzerlik olup olmadığını inceleyecek, benzerlik saptaması halinde mirasbırakanın vasiyetnamesinin eli ürünü olduğuna dair görüşünü raporunda belirtecektir.
Vasiyetnamenin açılması davasında, mirasçıların duruşmaya gelme zorunluluğu bulunmamaktadır, yokluğunda da vasiyetname okunacak ve yerine getirilecektir. Taraflar gelirse hakim, mirasbırakanın vasiyetnamesini açacak ve mirasçıların önünde vasiyetnameyi okuyacaktır.
Mahkeme vasiyetnamenin yerine getirilmesi amacıyla mirasbırakanın vasiyetnamesini okuyarak mirasçıların mirasa ilişkin intikallerini yapabileceğini hükmedecektir.
Mahkeme tarafından verilen hükme karşılık tarafların yasal itiraz süresi içerisinde istinafa başvurma hakkı bulunmaktadır. Mahkeme tarafından verilen kısa karar sonrasında gerekçeli karara dönüştürülecek ve bir ay içerisinde yazılan gerekçeli karar taraflara tebliğ edilecektir. Kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yoluna gidilir ise mahkemenin kararını istinaf mahkemesi inceleyecektir. İtiraz yoluna gidilmesi halinde mahkeme kararı kesinleşmemiş olacaktır.
Mahkeme tarafından vasiyetnamenin açılması yönünde verilen karara ilişkin mirasçıların itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Mahkemenin vermiş olduğu gerekçeli karar, taraflara tebliğ edilecek ve yasal itiraz süresinde istinafa başvurulmaz ise karara kesinleşme şerhi konularak kararın kesinleştiği tasdik olunacaktır.
Vasiyetnamenin açılmasına ilişkin aşama tamamlanır ve intikaller gerçekleşir. Yasal mirasçılar, mahkeme kararının kesinleşmesi halinde malvarlığına ilişkin intikallerini veraset ilamı ile birlikte intikali gerçekleştirebilecektir.
Vasiyetnamenin tenfizi, vasiyet alacaklısı tarafından talep edilebilecektir. Alacaklı, vasiyet alacaklısı olduğunu öğrenmesinden itibaren 10 yıllık hak düşürücü sürede vasiyetnamenin tenfizi davası açabilir. Vasiyet alacaklısı, vasiyetnamenin tenfizi davasını yasal ve atanmış mirasçılara karşı açacaktır.
Vasiyetnamenin açılması sonrasında vasiyetnamenin iptali davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Vasiyetnamenin açılması tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde vasiyetnamenin iptali davası açılabilecektir. Mirasbırakanın vasiyetname düzenlediği tarihte irade yokluğunda olması, kanunda belirtilen şekil şartına uygun olmaması, ahlaka uygun şart olmaması, anlaşılır nitelikte olmaması halinde vasiyetnamenin geçersiz olduğunu belirterek vasiyetnamenin iptali davası açılabilir.
Dava, vasiyet eden mirasbırakanın son yerleşim yerinde görülecektir.
Vasiyetnamenin açılması davasında görevli mahkeme, sulh hukuk mahkemesidir. Mirasbırakan kişinin son yerleşim yerinde sulh hukuk mahkemesinde dava görülecektir.
Dava dilekçe örnekleri davanın türüne göre İnternet sitelerinde belli bir formatta sıklıkla yer paylaşılmıştır. Ancak her davanın niteliği ve davaya konu olan olaylar farklı olduğundan belli formattaki dilekçelerden alınarak oluşturulan dava dilekçeleri hukuka ve açılacak davaya uygun olmayabilir.
Bunun yanında dava dilekçesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na uygun olması gerekmektedir. Eksik olması halinde hakim tamamlanması için süre verecek veyahut dava sonunda reddedebilecektir. Bu nedenlerle dava dilekçesinin mutlaka bir avukat tarafından hazırlanması gerekmektedir. Aksi halde hem hukuki açıdan hem de zaman yönünden bir kayba vesile olacaktır. Vasiyetnamenin açılması talepli dava dilekçesi örneğinin yayınlanması kayıp oluşmaması adına uygun bulunmamaktadır.