Tazminat, haksız eyleme uğrayan kişinin haksızlığa karşı uğradığı zararının hukuki yoldan tazmin edilmesidir.
Tazminat, maddi ve manevi tazminat olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kişinin uğramış olduğu haksızlık nedeniyle maddi ve manevi olarak kaybının, ziyanının hukuki yoldan giderilmesini istenebilecektir. Maddi tazminat, kişinin haksız eylem karşısında uğradığı her türlü maddi boyuttaki ziyan, mal varlığındaki eksilme veya eyleme bağlı olarak ileride uğrayacağı maddi boyuttaki giderdir. Kısacası zarar nedeniyle tazminat da denilebilir.
Kısacası (gayrimenkul hukuku, kişilik haklarına saldırı esnasında, bilişim hukuku, miras hukuku, ticaret hukuku, aile hukuku, kira hukuku, hizmet ilişkisinden doğan zarar, destekten yoksun kalma tazminatı durumunda her türlü manevi tazminat veya maddi tazminat) ve bu nedenle açılacak davanın hukuk dallarından hangisinden tazminat davası açılacağının bilinmesi önemlidir.
Manevi tazminat davasında ise haksızlığa uğrayan kişi, olaydan ruhen çöküntüye girmiş, psikolojisi bozulmuş ve ruhsal bütünlüğü kaybolmuş ise dava açabilecektir. Sonuç olarak maddi ve manevi tazminat davaları, hukuka aykırı bir durumda ortaya çıkan maddi ve manevi zararların giderilmesi anlamına gelmektedir. Maddi ve manevi tazminat davası, zenginleşme aracı değildir; kişi, yalnızca uğradığı zararı tazmin edebilecektir. Sonuç olarak kişinin haksız eylem nedeniyle tazminat talep etmesidir de denilebilir.
İş kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde bulunulabilir. Örneğin; iş yerinde alınması gereken güvenlik tedbirleri alınmadığından çalışan işçinin iş yerinde meydana gelen kaza nedeniyle zarara uğrayabilir ya da haksız olarak iptal edilen iş sözleşmesi nedeniyle maddi zarara uğrayabilir. Kişinin maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminat adına dava açılması için mutlaka hem iş hukuku hem de tazminat hukukunda uzman olan bir tazminat avukatına başvurulmalıdır.
Hukuk bürosu gereken evrakın neler olduğu ve vekaletname türünün ne olduğu konusunda bilgilendirmede bulunulacaktır (Gereken vekaletname ise genel vekaletnamedir). Maluliyet tazminatı, iş kazası tazminatı olarak da bilinmektedir. Maluliyetten doğan tazminat davasında, işçide oluşan mesleki güç kaybının davada saptanması gerekmektedir. İşçinin iş kazası neticesinde sürekli olarak iş göremezlik yaşaması halinde maluliyet tazminatının ödenmesi için hak doğacaktır. Böyle bir dava neticesinde kişiye malulen emeklilik ödemesi yapılacaktır.
Son zamanlarda boşanma davalarında artış görülmektedir. Boşanma nedeniyle tarafların nafaka olduğu gibi maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı da aile hukuku üzerinden bulunmaktadır. Maddi ve manevi tazminat hem anlaşmalı boşanma da hem de çekişmeli boşanma davasından istenebilir. Boşanma davası açarken vekile çıkarılacak vekaletnamede gereken boşanma vekaletnamesi olup genel vekaletname çıkarılmayacaktır.
Boşanmaya neden olan ve kusurlu olan kişi, boşanma nedeniyle eşine vermiş olduğu hem maddi hem de manevi zararını ödemekle yükümlüdür. Türk Medeni Kanunu’nda maddi ve manevi tazminata ilişkin 174. maddesinde düzenlenmiş olup tazminata ilişkin hukuk yolu belirtilmiştir. Boşanmadan doğan maddi ve manevi tazminat talebinde bulunan taraf, mutlaka kusurunu ve zararını davasında ispatlamalıdır.
Örneğin; aldatılan eş, aldatıldığını telefon kayıtlarından ispatlar ise bir davayı kazanmış olacak ve boşanma nedeniyle tazminat almaya hak kazanacaktır. Boşanma davaları önemli davalar olup boşanmaya bağlı unsur olan maddi tazminat veya manevi tazminat talebi de önemli bir konudur. Bu nedenle boşanma hukuku ve tazminat hukuku alanında uzman olan bir hukuk bürosuna başvuruda bulunularak dava açılmasında yardımcı olunması talebinde bulunulabilir. Hukuk bürosuna başvuru sonucunca vekil ile hukuki yolunda devam eden kişi, müvekkillerinin davasında vekillik gereği tüm hukuki hizmetini yerine getireceği unutulmamalıdır.
Bilişim hukukundan doğan zararlar nedeniyle maddi tazminat karar verilmesi yönünde istekte bulunma hakkı da bulunmaktadır. Günümüzde teknolojisinin yaygınlaşması nedeniyle teknoloji alanı da genişlemiş ve teknoloji ortamı üzerinden suçlar işlenmeye başlanmıştır. Fakat bilişim suçuna maruz kalan kişi uğradığı zararın karşılığını dava açarak isteyebilecektir. Bu nedenle bilişim ve tazminat alanında uzman olan hukuk bürosuna başvurarak maddi tazminat davası açmak için başvuruda bulunulabilir.
Kişinin tazminat talebi, haksız olarak gözaltına alma ya da tutuklama, el koyma durumunda da mevcuttur. Örneğin; kişi bir ceza işlediği hakkında ceza davası açılmış ve tutuklu kalmış, dava neticesinde sanığın beraatine karar verilmiş ise ceza davasından kaynaklı olarak tazminat istenebilecektir. Ceza hukuku alanında alınacak maddi ve manevi tazminat bu yönde talep edilebilecektir. Diğer bir husus da haksız eylem nedeniyle eylemde bulunan kişinin ceza davası bulunuyor ise ceza davası ile birlikte tazminat davası açılmalıdır.
Bu nedenle ceza hukuku alanında ve tazminat hukuku alanında uzman olan bir hukuk bürosuna başvurularak vekillik hizmeti talebinde bulunulabilir. Haksız eylemde bulunan kişinin ceza alması sonrasında zararın giderilmesi için maddi manevi tazminat davası açılabilir. Ancak yine de unutulmamalıdır ki ceza hukuku ve tazminat hukuku alanında uzman bir ceza avukatından vekillik hizmeti alınmalıdır.
Miras hukuku tazminat istemi konusunda da önemlidir. Miras hukuku miras bırakanın ölümü sonrasında bırakmış olduğu borçlar nedeniyle mirasçıların mirası reddedebileceğini belirtmiştir. Mirasçılar, reddi mirasta bulunmuş olsa dahi miras bırakanın ölümü iş kazası, trafik kazası gibi tazminata hak doğuracak bir nedenden dolayı ise tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Diğer bir durum ise kiracı ile kiraya veren arasındaki duruma bağlı olarak kira hukuku üzerinden tazminat istemidir. Kiracı ile kiraya verenin birbirlerine karşı sorumlulukları bulunmaktadır. Bu nedenle taraflardan birisi kira hukuku ilişkisine aykırı davranması halinde maddi tazminat davası açılabilecektir.
Tazminat davalarında önemli olan durum da destekten yoksun kalma tazminatıdır. Haksız eylem sonucu ölüm olması nedeniyle ölümüne bağlı olarak desteğinden yoksun kalan kişiler maddi tazminat ve manevi tazminat davası açabilirler. Örneğin; trafik kazası sonunda ölüm gerçekleşmesi halinde trafik kazasından ölen kişinin desteğinden yoksun kalan aile veya yakını hukuki olarak talepte bulunabilecektir.
Tazminat alanında uzman olan hukuk bürosuna giderek destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanmasının nasıl olduğu, destekten yoksun kalma tazminatı davasını kimlerin açabileceği, maddi ve manevi tazminatta destek kavramının ne olduğu, nelerin talep edilebileceği, destekten yoksun kalma davasının ne zaman açılacağı detaylı bir şekilde öğrenilecektir. Hukuk bürosuna başvurmasından sonra vekil hizmetini üstelenen kişi, müvekkillerinin davasındaki hukuki mücadelesini yürütecektir.
Tazminat davasında zamanaşım süresi önemlidir. Maddi ve manevi tazminat davası açacak olan kişi, dava açma hakkının ne zaman sona ereceğini bilmeli, ona göre hareket etmelidir. Örneğin; destekten yoksun kalma tazminatı zamanaşım süresi zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesinden itibaren 2 yıldır. Ancak maddi ve manevi tazminat süresi 10 yılda zamanaşımına uğrayacaktır.
Aynı şekilde sözleşmenin ihlal edilmesinden doğan zararın tazmin edilmesi için 10 yıllık zamanaşım süresi bulunmaktadır.
Ülkemizde avukatların her hukuk dalından dava alma hakkına sahiptir, belli bir alanda dava alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Genellikle boşanma davası alan kendisini boşanma, tazminat davası alan ise tazminat avukatı olarak kendisini tanıtabilmektedir. Kısacası yalnızca tazminat davaları almayı tercih eden, tazminat konusunda birçok dava alan avukat kendisini tazminat avukatı olarak tanıtabilmekte ya da halk tarafından anılmaktadır.
Tazminat alanında uzman olan vekil, açılacak olan davada haksızlığa uğrayan kişinin ne kadar maddi ve manevi ziyana uğradığına dair delilleri ile birlikte hesaplamasını yaparak davayı açacaktır. Günümüzde trafik kazalarında artış görülmekte ve trafik kazası sonrasında meydana gelen zararların giderilmesi için hukuki yollara başvurular araştırılmaktadır.
Trafik kazasının sonunda ölüm ya da yaralanmanın meydana gelmesinde, trafik kazasının meydana gelmesinden ve fiilin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl olsa da her halukarda 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Bu nedenle tazminat davası açmayı düşünen kişiler mutlaka tazminat alanında uzman olan bir hukuk bürosundan danışmanlık almalı, davanın açılması konusunda konuşmalıdır.
Tazminat davası açmak ya da kendisine karşı açılmış tazminat davasında vekillik hizmeti yürütülmesini isteyen kişiler mutlaka tazminat alanında uzman olan hukuk bürosuna gitmelidirler. Öncelikle hukuka aykırı olan eyleme maruz kalan kişinin adına açılacak olan tazminat davasının hangi konu dahilinde olduğu tespit edecektir.
Tespitinde, hangi davadan tazminat talep edebileceğini ve ne kadar tazminat davası talep edebileceği tespit edilecektir. Hukuk bürosuna başvurusu sonucunda dava açmaya karar veren müvekkil ile vekil arasında vekillik sözleşmesi imzalanacak, vekalet sözleşmesine müvekkillerinin hukuki mücadelesinde yardımcı olarak davayı takip edecektir.
Davanın nerede açılacağı ve ne kadar tazminat isteminde bulunacağının tespiti sonrasında, dava dilekçesi hazırlanacaktır. Dava dilekçesini kanuna uygun olarak hazırlanacak ve iddiaları ile istemlerini sunacaktır. Dava dilekçesinin ekinde delillerini de ekleyecek ve mahkeme tarafından ilgili yerlerden belgenin getirtilmesi için de ayrı talepte bulunacaktır.
Dava dilekçesinin tebligatının usuli olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilecek, karşı tarafın yani davalının cevap dilekçesinin tebliğini alarak cevabını yazacaktır. Dava süreci kontrollü ve sağlıklı yürütülecek ve davanın her türlü daha kısa sürede bitmesi, davanın uzaması önlenecektir. Kısacası vekillik hizmeti yürüten kiş, müvekkilinin dava sonucunda istediği sonucu alması için çabalayacak, başarıya ulaştıracaktır.
Bunun yanında mahkeme tarafından çıkan karara gerekli görüldüğü takdirde karara karşılık üst mahkemeye başvurulacak ve üst mahkemeye itiraz yoluna başvurulacaktır.
Mahkeme tarafından çıkan kararın kesinleşmesi sonrasında ise tazminat miktarının davalı tarafından ödenmesi için icra takibi başlatılacak ve ödemenin gerçekleştirilmesi sağlanacaktır. Tazminat davası sonucunda çıkan bedelin tam olarak ödenmesi bazı durumlarda mümkün olmamakta, tazminata ilişkin hakkından kişi mahrum kalabilmektedir. Ancak vekil sayesinde tazminata ilişkin giderini tam olarak karşı taraftan tazmin edebilecektir.
Henüz Türkiye’de örnek bir dava olmasa da Avrupa’da ve Amerika’da çocuklar anne ve babasına fotoğraflarının izinsiz paylaşılması nedeniyle tazminat davası açmaktadır. Fotoğraf, kişiyi belirleyebilen bir veridir. Aileler çocukların fotoğraflarını sosyal medya üzerinden paylaşarak çocuğunun rızasını almamakta ve kişilik haklarını ihlal etmektedir.
Kendisine tazminat davası açılmış olan davalı tarafın da vekillik hizmetini yürütülebilir, açılan davada iddialara cevap verilecek ve savunmasını hazırlanacaktır. Davalının savunma adına sunduğu beyanları delillendirecek ve dava sürecinin sağlıklı olarak sona ermesini sağlayacaktır. Bunun yanında mahkeme tarafından çıkan karar, müvekkilinin aleyhine bir karar olması halinde itiraz yoluna başvuracaktır. Çınar Hukuk bürosu olarak biz tazminata dair davalarda her türlü hukuki işlem gerçekleştirmekteyiz. Bizi tazminat davasına dair bilgi almak veya vekillik hizmetinden yararlanmak için ulaşabilirsiniz.
Her davada olduğu gibi tazminat davasında da avukatla dosya takibinin yapılma zorunluluğu bulunmamaktadır, kişi kendisini davada savunabilir. Ancak vekil, dosyaya sunulacak olan dilekçelerin kanuna uygun olması, duruşmaların takibi, dosyada bulunan evrakın geliş ve gidişinin takibi gibi vekillik gereği tüm hizmetler yerine getirilecektir.
Avukatlık meslek olarak sorumluluk gerektiren özel bir meslek olduğundan yasal olarak ne gerekiyor ise her türlü hizmeti gerçekleştirecektir. Böylelikle dosya takibi daha sağlıklı olacak ve kontrollü olacaktır. Davaya dair iddiaların sunulması ya da davalı vekili ise savunmanın sunulması da gereği gibi yerine getirilecektir.
Diğer önemli husus ise hak düşürücü sürelerde yönlendirmesidir ve dava açılmasındaki hak düşürücü sürenin reddedilmesine engel olunmasıdır.
Vekil tutmadan yürütülen davalarda yapılan yanlışlar nedeniyle hukuki kayıp meydana gelecek ve ileride geri dönülmez maddi kayıplara neden olacaktır. Bu nedenle dava yürütülmesinde davanın en uygun ve en hızlı şekilde sona ermesinde davanın hukuki bilgi ile tecrübeyle yürütülmesi gerekmektedir.
Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl Avukat Asgari Ücret Tarifesi yayınlanmaktadır (2020 yılında da yayınlanmıştır), bu nedenle tarife ücretinden daha az miktarda dava alınamamaktadır. Ancak her davaya, olaya ve müvekkile göre vekalet ücreti de değişeceğinden bir avukatın bir tazminat davasından ne kadar vekalet ücreti alacağında dair kesin bir şey denilemeyecektir.
Tazminat davasından alınacak vekalet ücreti, davanın açılacağı yer, mahkeme, tazminat miktarı, tarafların sosyal ve ekonomik değeri, davanın süreceği süreye bağlıdır. Bu nedenle vekalet ücreti, söz konusu durumlara göre değişkenlikler gösterecektir.
Ayrıca tazminat davası sonucunda verilen tazminat miktarı konusunda da vekil ile müvekkil arasında anlaşma imzalanacaktır. Dava konusunun para, değer olduğu vakit vekil, dava sonucunda çıkan değerin yalnızca %25’ine kadar kısmını talep edebilecektir. Dava öncesinde, dava sonucundan çıkan tazminattan %25’ine kadar taraflar anlaşma yapabilecektir.
Sonuç olarak vekalet ücreti, kesinlik oluşturmadığından hukuk bürosuna giderek vekalet ücretine ilişkin anlaşma yapılabilecektir.