İcra müdürlüğünde yapılan ihalenin yasaya aykırı olarak yapılması halinde, ihalenin kaldırılması adına yapılan şikayet yoludur. İcra ve İflas Kanunu’nun 134. maddesinde düzenlenmektedir.
– İhaleye hazırlık döneminde usulsüzlük yapılması; ihaleye dair yapılan ilanın usulsüz yayınlanması, usule uygun tebliğ edilmemesi (örneğin; tirajı yüksek gazetede ilan edilmeden ihale bilgilerinin ilan edilmemesi), satış ilanının elektronik ortamda yapılmaması,
– İhalenin yapılması esnasında usulsüzlük bulunması; belirtilen güne ve yasal şekline uyulmadan yapılması, tellal bulunmaması,
– İhaleye fesat karıştırılmış olması; ihaleye katılımın engellenmesi, malın gerçek değerine satılmaması, ihale amacına ulaşmasını engelleyen her türlü davranış, ihalenin dürüstlük kuralı ile bağdaşmayan davranışlarda bulunması,
– Alıcının malın esaslı özelliklerinde hataya düşürülmüş olması; ihalenin ilanında satışa konu olan malın özellikleri konusunda yanıltıcı bilgiler içermesi, özellikleri taşımaması halinde dava açılabilecektir. Görüldüğü üzere nedenler bunlardan ibaret olup ihale fesih işlemleri önem teşkil etmektedir.
İhaleye konu olan mala göre ihalenin feshini talep edip, dava açacak olan kişiler de değişkenlik gösterebilmektedir.
Taşınmaz satışlarında ihale feshini yalnızca şikayet yoluyla talep edebilecekler:
Ancak taşınır satışlarında ihalenin feshi şikayet yoluna gidebilecek kişiler de tapu sicilindeki ilgililer hariç aynı kişilerdir.
İhalenin feshi talepli şikayet yoluna başvurulmuş olsa dahi satış bedeli derhal veya İİK madde 130’da belirtildiği üzere icra memuru tarafından alıcıya 10 günü geçmemek kaydıyla verilen mühlet içerisinde ödenmelidir. İhaleye ilişkin ödeme, alıcı tarafından gerçekleştirilmez ise icra müdürü tarafından İİK madde 133’e göre ihale alıcısından sonra en yüksek peyi süren ikinci kişiye teklifte bulunabilmesi ve taşınmazı 7 gün süreyle artırmaya çıkarabilmesi için süre vermesi, sürenin geçmesi sonrasında ihale kararını kaldırmış olması gerekir.
Ancak belirtilen nedenlerle ihale bedeli ödenmemesi nedeniyle ihalenin kaldırılmasına karar verilir ise içtihatlara göre davanın konusuz kalmış olması yönünde bir karar verilemeyecektir.
İhalenin feshi davası, maktu harca tabidir. Dava açarken mahkeme veznesine başvuru ve peşin yatırılmalıdır. Maktu miktar her sene yargı harçlarında yayınlanmaktadır.
Ailenin sürekli olarak kullandığı ve ikamet ettiği konuta tapuda aile konutu şerhi konulması halinde 3. kişilere karşı hüküm ifade edecek ve evin satışı işlemlerinde diğer eşin rızasına gerek duyulacaktır.
Tapuda aile konutu olduğuna dair şerh düşülmesi halinde ihaleye konu olan taşınmaza ipotek konulmadan önce diğer eşin muvafakatinin alınması gerektiği, alınmaması halinde ise ihalenin feshi dava süresinde şikayet yoluna gidilebileceği belirtilmiştir (Temyiz Mercii 12. Hukuk Dairesi 2018/12496 Esas, 2019/3129 Karar). Ancak bu şerhin tapuda düşülmemesi halinde diğer işin şikayet yoluna gidilemeyeceği yine aynı dairede hüküm altına alınmıştır (Temyiz Mercii 12. Hukuk Dairesi 2016/11361 Esas, 2016/16228 Karar).
İhalenin feshi dava süresi, ihale tarihinden itibaren 7 günlük süre içerisinde şikayet yoluna başvurma hakkı bulunmaktadır. Söz konusu genel kuralın istisnası ise; ihalenin feshi niye gerçekleştiyse öğrenilmesidir. Sebebinin öğrenilmesinden itibaren 7 gün içerisinde şikayet yoluyla ihalenin feshi talep edilebilir; ancak her halde 1 yıl içerisinde ihale feshi isteminde bulunulmaz ise şikayet hakkı düşecektir.
Şikayet, ihale tarihinden itibaren 7 gün olup bu süre içerisinde talep edilmez ise ihale kesinleşmiş olacaktır.
Feshe dair verilen karar, her iki tarafa tebliğ edildikten itibaren 10 gün içerisinde itiraz edilmez ise karar kesinleşmiş olacaktır.
Davacının duruşmaya gelmemesi halinde, mahkeme tarafından düşme yönünde karar verilecektir. Ancak İcra İflas Kanunu’nda düzenlenen bu davada, taraflar duruşmaya gelmediği takdirde mahkeme icap eden kararı verecektir.
İhale feshi davasında görevli mahkeme icra mahkemesidir; ancak ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) yoluyla taşınmazın açık artırmayla satış yapılması halinde görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi olacaktır.
Yer yönünden yetkili mahkeme ise açık arttırmayı yapan icra dairesinin bulunduğu yerdir.
Yapılan şikayet, görevsiz veya yetkisiz mahkemede yapılır ise icra mahkemesi veya mahkeme, evrak üzerinde inceleme yaparak başvuru tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde görevsizlik veya yetkisizlik kararı verecektir. Kararlar kesindir. (İİK madde 134/4)
İhale feshi davasından feragat edilmesi halinde, ihalenin feshi talebinin reddi yönünde verilen kararda şikayetçiye %10 oranında para cezasına mahkum edilme kararının ortadan kalkıp kalmayacağı konusu önemlidir. Yargıtayın yerleşmiş kararlarında, davadan feragat edilmesi halinde şikayetçinin ihale bedelinin %10 oranında para cezasına mahkum edilmesinin isabetsiz olduğu belirtilmiştir.
Her mahkemenin iş yoğunluğu, dava dosyasının konusu, delilerin toplanması, yargılama aşaması esnasında adli tatile girmesi gibi durumlar dava sürecini etkilemektedir. Bu nedenle kesin ve net bir süre verilememektedir. Ancak işlemler belli bir süreye tabi tutulduğundan yaklaşık ne kadar süreceği belirlenebilecektir.
Öncelikle ihalenin yapıldığı günden itibaren 7 gün içerisinde ihalenin feshi istenebilecektir. İcra mahkemesi talep tarihinden itibaren 20 gün içerisinde duruşma yapacaktır. Duruşmaya taraflar gelmese dahi hakim icap eden kararı verecektir. Ancak tüm bu durumlar, mahkemenin sürecini kesin olarak belirleyebilecek ölçütler olmayıp en azından ne kadar süreceğine dair yaklaşık bir süre belirlemesini sağlamaktadır.
İhalenin feshi davası reddedilirse, mahkeme tarafından neye karar verileceği İİK (İcra İflas Kanunu)’nin 134. maddesinin ikinci fıkrasında, reddine karar verilmesi halinde icra mahkemesi davacıyı ihale bedelinin %10 oranında para cezasına mahkum edecektir.
İSTANBUL ( ). İCRA HUKUK MAHKEMESİNE
İCRA DOSYA NO: İstanbul … İcra Müdürlüğü …/… Esas
ŞİKAYETÇİ: Ad Soyad (TC Kimlik No: …)
Adres
VEKİLİ: Av. Ad Soyad
Adres
DAVALI: Ad Soyad (TC. Kimlik No: …)
Adres
KONU: İhalenin feshi taleplidir.
AÇIKLAMALAR:
1-) … İli, … İlçesi, … Ada, … Parsel nolu tapuya kayıtlı olan arsa, müvekkilin … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı icra dosyası üzerinden satışı gerçekleşmiştir. Taşınmazın satışından dosya borcu mahsup edilmiştir. Ancak icra takibinde ihale usul ve yasaya aykırı olduğundan iptali gerekmektedir.
2-) Satış ilanı Türkiye çapındaki tirajı yüksek bir gazetede yapılması gerekmektedir. Ancak gazete ilanı yapılmamıştır. Gazete ilanının yapılmaması, İİK madde 114’e göre ihalenin feshi nedenlerindendir. Gazete ilanı yapılmadığından ihaleye az katılım olmuştur. Tüm bunlara rağmen ihale tamamlanmıştır.
Belirtilen nedenlerle ihale feshini sağlamak amacıyla mahkemenize başvurma zorunluluğu hasıl olmuştur.
HUKUKİ NEDENLER: İİK ve ilgili her türlü mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER: İstanbul ( ). İcra Müdürlüğü dosyası ve ilgili her türlü yasal delil.
SONUÇ ve İSTEM: Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle, davanın kabulü ile icra dosyası üzerinden gerçekleştirilen taşınmazın ihalesinin iptali ile feshine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi yönünde hüküm verilmesini vekaleten talep ederim.
Şikayetçi Vekili
Av. Ad Soyad
İmza
Şikayetçi ipotek maliki şikayet yoluyla mahkemeye başvurmuş, mahkeme tarafından istemin reddine hüküm verilerek aleyhine para cezasına hükmedilmiştir. Verilen karara karşılık istinaf başvurusunda bulunulmuş, kamu düzeni gereği incelemede bulunarak açık artırma ilan metninin bir nüshasının … İcra Dairesine ait özel ilan panosuna asılmasına karar verildiği, ancak dosya içerisinde icra dosyası içerisinde ilan metninin asıldığına dair tutanak bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin kabulüne hüküm verilmiştir.
İhale alıcısı ve alacaklı tarafından Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen karara temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
Temyiz mercii dosya incelemesinde, istinaf mahkemesinin belirtmiş olduğu nedenlere dayanarak ret kararı vermesini doğru bulmamıştır. Temyiz itirazları yerinde bulunarak kabulü yönünde karar verilmiştir. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2019/14438 Esas, 2020/829 Karar)
Şikayetçinin açmış olduğu davanın reddine ilişkin ilam verilmiş, bunun üzerine şikayetçi tarafından Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yoluna başvurulmuştur. Mahkeme tarafından istinaf başvurusunun esastan reddine yönünde hüküm verilmiş, karara karşılık temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Yargıtay tarafından bölge adliye mahkemesinin kararına ilişkin onama yönünde karar vermiştir. Bu kez şikayetçi tarafından onama kararının kaldırılması talebiyle karar dilekçe verilmiştir.
İncelemede, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 3. Maddesine göre karar düzeltme yolunun 1086 Sayılı HUMK ile düzenlenen kanun yolu olduğu ve Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlaması ile yürürlükten kalktığı belirtilmiştir. Bölge Adliye Mahkemelerince verilmiş ve temyiz mercii tarafından onanan kararlar şekli anlamda kesinleşmiş olduğundan, karar düzeltmeye tabi olamayacağını belirterek ve reddederek şikayetçi vekilinin temyiz talebini kötü niyetle yapması nedeniyle takdiren 3.000 TL disiplin para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2018/9777 Esas, 2019/460 Karar)