Boşanmada Şirket Nasıl Paylaşılır?

Boşanma davası, mal rejiminin tasfiyesini de beraberinde getirmektedir. Mal rejimi talepli dava, boşanma davasından ayrı bir dava dosyasında görülmektedir. Mal rejiminin tasfiyesinde evlilik birliğinde edinilen mallarda kanundan ileri gelen alacak talebinde bulunulacaktır. Aynı şekilde şirket değeri de hesaplanacaktır. Şirket değerinin hesaplanması kendi içerisinde teknik bilgiler barındırmaktadır, şirket değerlendirilmesi bilirkişiler tarafından gerçekleştirilecektir. Şirketlerin gelir hesapları, çalışan sayısı, bilançosu, kaç yıllık şirket olduğu, marka değeri, şirket alacakları, banka hesapları, ortak cari hesapları, gelir-gider hesapları şirket değerinin esasına etki edecektir.

Boşanma kararının verilmesi halinde boşanma davasının açıldığı tarihten itibaren taraflar mal ayrılığına girmiş olacaktır. Şirketin aktifi ve pasifi olarak boşanma dava tarihindeki esası etkili olacak ve tasfiye sürecindeki sürüm değeri hesaplanacaktır. Şirket değerleme uzmanı tarafından bir rapor düzenlenecektir; ancak rapor adına sunulan belgeler özellikle zararda olduğunu gösterir tablolardan oluşuyor ise yeniden bilirkişi raporu düzenlenmesi istenilmelidir. Dosyaya hile denetim uzmanı da atanabilir, dosyaya sunulan belgelerin yeniden hesaplanması istenebilecektir. Şirkette hisse sahibi ise hissesinin devri halinde ödeyeceği bedel, menkul değerini göstermektedir. Sonuç itibari ile eşin değer artış payı, katılma alacağı gibi alacağı da değer üzerinden hesaplanacaktır.

Şirket değerinin mal rejimi tasfiyesine konu olabilmesi için belli başlı şartlar bulunmaktadır:

• Boşanmadan ayrı olarak mal rejiminin tasfiyesi talepli bir dava açılması ve açtığı davada, şirket değerinden alacak talebi olduğunu belirtmesi gerekmektedir.

• Tarafların evliliğindeki mal rejimi de önem taşımaktadır. Evlendiği tarihe göre rejim değişmektedir. Evlilikteki mal rejimine göre şirket alacağı hesaplanacaktır.

• Şirkette eşlerden birisinin hisse sahibi olması gerekmektedir.

Şirket Edinilmiş Mal Mıdır?

Edinilmiş mallara katılma rejimi, 01.01.2002 tarihinden sonra evlenen çiftlerin (sözleşme ile mal ayrılığı rejimine geçmemiş eşlerin) yasal mal rejimidir. Edinilmiş mallara katılma rejimi, evlilik sonrasında alın teri ve çalışma karşılığı edinilen her mal eşler arasında yarı yarıya paylaştırılacaktır.

01.01.2002 tarihinden sonra evlenen eşlerden birisi, evlilik sonrasında şirket kurmuş ise diğer eş, boşanma sonrasında mal rejimi tasfiye sürecinde şirket değerinden alacağını talep edebilecektir. Ayrıca şirketten elde etmiş olduğu kardan elde edinilen birikim, menkul ya da gayrimenkulden diğer eş yarı değerde hak sahibi olacaktır.

Şirket Kişisel Mal mıdır?

01.01.2002 tarihinden önce evlenen çiftler, Medeni Kanun gereği mal ayrılığı sözleşmesine tabidir. 01.01.2002 tarihinden önceki evlenen çiftlerin şirketi, 01.01.2002 tarihi öncesinde kurulmuş ise şirket, hisse sahibi olan eşin kişisel malıdır.

Tarafların evlilik tarihi 01.01.2002 sonrası olan çiftlerden birisi şirketi evlilik öncesi kurmuş ise şirket, kişisel mal olacaktır. Evlilik tarihi 01.01.2002 sonrası evlenen çiftler, yasal mal rejimini değiştirir ve mal ayrılığı rejimini tercih eder ise kurulan şirket, kişisel mal niteliğinde olacaktır.

Kişisel mal kabul edilen değerlerde diğer eşin herhangi yasal hakkı olmamaktadır. Ancak yapmış olduğu katkıyı ispatlaması halinde katkısı kadar değer alabilecektir.

Evlendikten Sonra Kurulan Şirket Paylaşılır mı?

Eşlerin evlenmesi sonrasında kurulan şirket, evlilik tarihine göre değişmektedir. 01.01.2002 tarih öncesi ve sonrasına göre iki ayrı maddede detaylı anlatılmıştır.

1-) 01.01.2002 tarihinden önce evlenen ve 01.01.2002 tarih öncesinde kurulan şirket, eşin kişisel malıdır. Diğer eş, şirkete yalnızca katkıda bulunması halinde katkı alacağı talebinde bulunabilecektir. Şirketin 01.01.2002 tarih sonrasındaki sermaye artırımı, şirket üzerine mal edinme gibi şirket değerini arttıran her türlü değerden diğer eşin alacak talep edebilecektir.

2-) 01.01.2002 tarihinden sonra evlenen ve yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olan eşlerin birikim ya da alın teri ile edindiği malda diğer eşin yarı hakkı olacaktır. 01.01.2002 tarihi sonrasında evlenen eşlerde kurulan şirkette ya da şirketten alınan hisseden diğer eşin de hakkı olacaktır.

Evlilik Öncesi Kurulan Şirket Paylaşılır mı?

Evlilik öncesinden edinilen mal, kişisel maldır. Evlilik öncesinde kurulan şirket de eşin kişisel malıdır. Kişisel mala yönelik yapılan maddi katkı evlilik içerisinde iken yapılmış ise diğer eş, katkısı kadar talepte bulunabilecektir. Ancak eşler, evlenirken mal ayrılığı rejimini tercih etmiş ise evlilik öncesinden kurulan şirketten evlilik sonrasında değer artırımı olsa dahi talepte bulunulamayacaktır.

Boşanma Davasında Şirket Hissesine Tedbir Konulur mu?

Mal rejiminin tasfiyesi talepli davada, davacının talep ettiği hakkını güvence altına almak maksadı ile ihtiyati tedbir kararının verilmesi mümkündür. Nitekim boşanma davası devam ederken malların kaçırılması, alacağının ileride infazının imkansız hale getirilmesi amacı ile  malların bir başkasına devrinin gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu nedenle aile mahkemesi tarafından şirket hissesinin bir başkasına devredilmemesi amacı ile şirket hissesine tedbir konulması mümkündür. Şirketin bağlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğüne müzekkere yazılacak ve mahkemenin tedbir kararı müdürlüğe bildirilecektir.

Boşanmada Şirket Üzerine Alınan Mallar Nasıl Paylaşılır?

Eşlerden birisinin sahip olduğu şirket üzerine menkul ya da gayrimenkul mal tescil edilmiş, banka hesaplarında birikimler yapılmış ise şirketin değerini artırmaktadır. Şirketin duran ya da dönen malları şirketin aktif kısmıdır. Evlilik birliği sonrasında kurulan edinilmiş mal niteliğinde olan şirketin üzerine kayıtlı araç ya da gayrimenkul alınması şirket değerini arttırmaktadır. Şirket değeri hesaplanırken üzerine kayıtlı olan mallar da değer hesabına dahil olacaktır. Ancak ayni bir paylaşım söz konusu olmayacaktır. Mahkeme dosyasına atanan bilirkişi tarafından hesaplama yapılacak ve şirketin aktifinden pasifler çıkarılacak, piyasa değeri hesaplanacaktır. Hesaplanan değerden eşin katılma alacağı ortaya çıkacaktır.

Şirket Paylaşımında Zamanaşımı

Mal rejiminin tasfiyesi talebi, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Dolayısıyla şirket değeri adına alacak talebi, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içerisinde istenebilecektir.

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı

Anlaşmalı boşanma; boşanma ve fer’ileri hususunda eşlerin tüm ihtilafları protokolde çözmesi yolu ile evliliği bitirmesi anlamına gelmektedir. Anlaşmalı olarak boşanmak isteyen eşler, mal rejiminin tasfiyesi hususunda anlaşmak zorunda değildir. Ancak genellikle tüm sorunların tek bir celsede çözülmesi istenildiğinden mal rejiminden kaynaklanan anlaşmazlıklar da sözleşmeye dahil edilmektedir. Mal rejimi kısmında evlilikte edinilen mallar tek tek yazılarak talepte bulunup bulunmadığı yazılacaktır. Edinilen menkullerde şirket de var ise hisse sahibi olan eş, eşe hisse devri yapacak ya da değerinde bir bedel ödenecek ise tarihi de belirtmelidir. Eğer şirket hususunda herhangi bir talepte bulunulmuyor ise diğer eşin hiçbir talebi olmadığı, ileride de bulunmayacağı yönünde madde mutlaka yazılmalıdır.