Anlaşmalı boşanmada eşlerin, nafakaya bağlı bir talebinin olması halinde bu nafaka miktarıyla birlikte sözleşmede belirtilmelidir. Eşler nafaka hususunda anlaşmak durumundadır.
Anlaşmalı boşanmada nafaka talep etmeyen kişi dosya sonrasında nafaka talep edip etmeyeceği uygulamada çok merak edilmektedir. Çünkü uygulamada, eşler biran evvel boşanmak adına birbirlerinin ya da diğer eşin taleplerini kabul eder ve sonrasında kabul ettikleri maddeden pişman olabilirler. Yoksulluk nafakası, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan kişinin talep ettiği nafakadır. Anlaşmalı boşanma sözleşmesinde eş, bu nafakanın talebinde bulunmadığına dair bir madde belirtiyorsa bu nafaka talebinden feragat etmiş sayılmaktadır. Bu nedenle anlaşmalı boşanma davasında bu nafaka talebinden feragat eden eş, anlaşmalı boşanma sonrası yeniden dava açarak yeniden nafaka talebinde bulunamayacaktır. Bu gibi hukuksal sorunlar yaşamamak adına uzman bir boşanma avukatı ile ilerlemek faydalı olacaktır.
İştirak nafakası, müşterek çocuk adına ödenen nafakadır. Bu nafaka, çocuğun eğitim, sağlık, kıyafet, beslenme gibi masraflarına karşılık gelmektedir. Anlaşmalı boşanma davasında, iştirak nafakası talep etmeyen eş, çocuk adına sonradan nafakanın bağlanması için açabilecektir. Sonuçta bu nafaka, çocuğun menfaatine yönelik bir türüdür. İştirak nafakası, anlaşmalı boşanma ile kabul edilir fakat ilerleyen süreçlerde nafaka miktarı yeterli gelmezse iştirak nafakasının artırılması ve daha fazla olması adına dava açılabilir.
Çocuğun bakım masrafı, eğitimi, sağlık durumu ve yaşına göre taraflar ekonomik ve sosyal durumlarına göre nafaka miktarı belirlenmektedir. Eğer eşler, nafaka miktarında anlaşamamış ise mahkemenin takdirine bırakıldığını protokol maddesinde belirtebilirler.
Protokolde nafaka istenmemişse sonradan nafaka istenebilir mi sorusuyla çok karşılaşmaktayız. Yoksulluk nafakası istenmemiş ise boşanma davası sona erdikten sonra yeniden talep için dava açma hakkı olmayacaktır. Anlaşmalı boşanmada istememesi, yoksulluk nafakasından feragat ettiği anlamına gelmektedir.
Protokol maddesinde nafakanın ödenmesi yönünde talepte bulunulması halinde dava açma tarihinden itibaren başlamaktadır. Mahkeme protokol maddesinde belirtilen nafaka, aksi bir durum belirtilmedikçe davanın açılma tarihinden itibaren nafaka ödenmesi yönünde karar verecektir.
Babasının yetim aylığını almak adına eşinden boşanan kişiler hakkında Yargıtayın yerleşmiş kararı bulunmaktadır. Formalite olarak eşinden anlaşmalı boşanılması halinde gerekli hukuki yaptırımlarla karşılaşma ihtimali bulunmaktadır.
Bekar kız çocuklarının anne ve babasından aldığı yetim aylığı adına eşlerinden formalite olarak anlaşmalı boşanma yoluna başvuranlar bulunmaktadır. Ancak anlaşmalı boşanma sonrasında eşiyle yaşayan ve boşanma işlemini formalite olarak yapan kişiler tespit edildiği vakit yetim aylığı kesilmektedir. Üstelik kadın eşe ödenen maaşlar da faiziyle geri alınmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davasında iştirak nafaka istenmemişse karar kesinleştikten sonra yeniden istenmemesi adına bir engel bulunmamaktadır. Çocuğun menfaati her zaman üstün olduğundan velayeti alan eş, çocuğa nafaka ödenmesi adına talepte bulunabilecektir.
Eşlerin çocuğun bakımına dair anlaştığı konuları spesifik olarak belirtmesi kaydıyla protokol maddesinde düzenleyebilecektir. İştirak nafakası haricinde çocuğun eğitim aldığı okulun ücreti, okul adına yapılan masraflar, özel kurs ücreti, servis ücreti ve özel sağlık güvencesi de dahil tutularak ödeme yapılacağına dair protokol maddesinde belirtilebilir.
Eşler, çocuğun giderleri ve gideceği okul konusunda anlaşmış ise protokol maddesinde de ayrıca bu durumu belirtebilirler. Çocuğun gideceği okulun ismini yazarak nafaka ödeyecek olan ebeveynin yıllık okul ücretini de ödeyeceğine dair bir anlaşma yapmalarında bir hukuki engel bulunmamaktadır.
Taraflar nafaka artırımı konusunda belli bir yüzdede anlaşmış ise protokol maddesine de aynı şekilde yazmalıdır. Ancak nafaka artırımı konusunda mahkemenin takdirine bırakılmış ise Yargıtayın yerleşmiş kararlarında belirlenen ÜFE artış oranına göre hüküm konulacaktır.
Boşanma davalarında nafaka miktarına dair taban ve tavan fiyat olarak hukuki düzenleme yer almamaktadır. Nafaka ödeyecek olan kişinin ekonomik durumuna göre tarafların anlaşmasına göre bir madde düzenlenebilecektir. Nafaka miktarına dair herhangi alt sınır bulunmamaktadır.
Yoksulluk nafakasının kaldırılmasının istenilmesi için diğer eşin başka birisiyle evli gibi yaşaması, evlenmesi veya bir işe girmesi gerekmektedir. Ancak bu şartlar altında yoksulluk nafakasının kaldırılması isteminde bulunulabilecektir. Aldatıldığını öğrenen eş, nafakanın kaldırılması istemini bu şarta bağlayamayacaktır.
Anlaşmalı boşanmada taraflar eşlerdir, protokol maddesine ilişkin yalnızca evliliklerine ve reşit olmayan çocuklarına dair hükümler konulabilmektedir. Bu nedenle reşit olan çocuk adına yardım nafakasına dair protokolde madde konulamaz, çocuğun ayrı nafaka talepli dava açması gerekmektedir.
Protokol maddesinde çocuğun iştirak nafakasına dair hüküm haricinde eğitim ve sağlık giderleri de maddeye eklenmiş ise icra takibi başlatılabilecektir. Eş, protokol maddesinde yer alan eğitim ve sağlık giderleri borcunu yerine getirmediği vakit ilamlı icra takibi yoluna başvurulabilecektir.
Protokol maddesinde yer alan nafaka ödeme yükümlülüğü dava açılma tarihinden itibaren başlamaktadır. Mahkeme protokol hükümlerine dair gerekçeli karar düzenlerken dava açma tarihinden itibaren olmak üzere nafakanın ödenmesi yönünde karar verecektir. Karar kesinleşmeden nafaka ödenmelidir.
Süreli nafaka, iştirak nafakası anlamına gelmektedir. Süresi, çocuğun 18 yaşına girmesi ile sona erecek çocuk adına ödenen bir nafakadır. Süreli nafaka olarak protokol maddesinde iştirak nafakası ödenmesi yönünde madde hükmü düzenlenebilir.
Her çocuğun bakım ve eğitim masrafı yaşı, sağlık durumu, okula gidip gitmemesine göre değişkenlik göstermektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında da protokol maddesinde birden fazla çocuk var ise iştirak nafakası her çocuk adına ayrı ayrı düzenlenmelidir. Birden fazla çocuk adına aylık sabit toplu nafaka ödemesi yerine kime ne kadar nafaka miktarı belirlendiği özellikle belirtilmeli, aksi halde hakim tarafından değiştirilecektir.
Nafaka artırım davası, çocuğun ihtiyaçlarının artması veya nafaka yükümlüsünün ekonomisinde olumlu yönde değişim olma nedenlerine dayalı olarak açılabilecektir. Anlaşmalı boşanma davası sona erdikten sonra nafaka artırım davası açmak için koşullar oluşmuş ise artırım davası her daim açılabilecektir, herhangi bir engel bulunmamaktadır.